“Psychosynthese veronderstelt dat ieder individu in
een voortdurende ontwikkeling verkeert, bezig is
te groeien en achtereenvolgens vele latente
mogelijkheden verwerkelijkt.”
Roberto Assagioli
Roberto Assagioli (1888 – 1974) was een Italiaanse psychiater en de grondlegger van psychosynthese. Assagioli had aanvankelijk grote belangstelling voor de psychoanalyse zoals ontwikkeld door Sigmund Freud. Deze laatste dacht zelfs dat Assagioli de geschikte man zou zijn om de psychoanalyse in Italië te verspreiden. Daar is het niet van gekomen maar de psychoanalytische invloeden zijn in het werk van Assagioli duidelijk terug te vinden.
Psychosynthese is ook beïnvloed door het werk van Carl Gustav Jung (oerbeelden of archetypen uit ons onbewuste dragen vitaliteit en energie in zich), door de humanistische psycholoog Abraham Maslow (vertrouwen in het natuurlijke ontwikkelingsproces dat in onze persoonlijkheid plaatsvindt) en door de dagdroomtherapie van Hanscarl Leuner. Psychosynthese put ook uit de Oosterse filosofie, met name uit de Hindoeïstische Raja Yoga.
In religieuze zin beschouwde Assagioli zichzelf een geestverwant van de joodse denker Martin Buber. In de vroege jaren vijftig van de vorige eeuw richtte Assagioli de Italiaanse Vereniging voor Progressief Jodendom op. Deze vereniging was gericht op het stimuleren van een houding van openheid, begrip en samenwerking tussen mensen van verschillende geloofsrichtingen.
Hoewel de psychoanalyse Assagioli beïnvloedde, vond hij dat deze te veel de nadruk legde op het overleven en handhaven van het individu en te weinig op zingeving en gemeenschapszin. Het gaat immers niet alleen om de materiële voorwaarden voor ons leven, maar ook om vragen als: Wat is de zin van mijn bestaan? Welke richting neemt mijn leven en hoe verhoud ik mij tot de medemens?
Jung legde de richtinggevende kracht van ons leven vooral in het onderbewustzijn en beeldbewustzijn. Assagioli ging een stap verder, hij benadrukte -naast een lager onbewuste- het bestaan van een ‘hoger onbewuste’, een veld van creativiteit, liefde, humor, ethische en wetenschappelijke inspiratie en van ons vermogen tot contemplatie. Het centrum van het hogere onbewuste is ons zelf, onze tijdloze essentie, een onveranderlijk stil en puur zijn. Je zou het ook de ziel kunnen noemen, datgene wat ons leven bezielt. Datgene wat licht brengt in de duisternis.
“Wat een mens nog veel meer is zoekt ook een uitweg in het leven.”
Diederik van Rossum
